تاثیر تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی بر خستگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

چکیده: زمینه و هدف: خستگی یکی از شایع ترین و ناتوان کننده ترین علایم در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) می باشد، که باعث ایجاد اختلالات مشخص و تاثیرات مخرب بر عملکرد روزانه، فعالیت های جسمی، ایفای نقش شغلی و اجتماعی و در کل کاهش سطح کیفیت زندگی در مبتلایان به این بیماری می گردد. شیوع استفاده از درمان های مکمل در میان مبتلایان به ام اس در حال افزایش است این مطالعه با هدف بررسی تاثیر تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی بر میزان خستگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش بررسی: در یک مطالعه نیمه تجربی، 66 بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس عضو انجمن ام اس ایران پس از نمونه گیری به روش آسان، به صورت تصادفی در دو گروه شاهد (33 نفر) و آزمون (33 نفر) قرار گرفتند. برای گروه آزمون در مدت دو ماه، 60 جلسه اجرای تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی و برای گروه شاهد هیچگونه مداخله ای انجام نشد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، ابزار سنجش شدت خستــگی (fss) و چک لیست هـای خود گزارش دهی جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های آماری t زوجی، t مستقل، آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر و تعیین همبستگی متغیرها استفاده گردید. یافته ها: قبل از مداخله تفاوت معنی داری در مشخصات دموگرافیک، طول مدت بیماری و وضعیت گسترش ناتوانی، شاخص توده بدنی و امتیاز خستگی در دو گروه وجود نداشت. امتیاز خستگی در گروه آزمون و شاهد به ترتیب 03/1±69/4 و 96/0±43/5 (01/0p<) یک ماه و 06/1±09/4 و 08/1± 43/5 (001/0p<) دو ماه پس از مداخله بود. آزمون آماری آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر تفاوت معنی داری را از نظر میزان خستگی بین دو گروه شاهد و آزمون در سه بار اندازه گیری نشان داد (01/0p<). نتیجه گیری: اجرای تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می تواند باعث کاهش خستگی در این بیماران گردد، لذا انجام این تکنیک به عنوان یک روش موثر، مقرون به صرفه در هزینه و زمان، دارا بودن قابلیت یادگیری و اجرای آسان به بیماران مبتلا به ام اس توصیه می گردد.